SOWA OPAC : Katalog księgozbioruBiblioteka Publiczna w Dukli

8 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Koprowski Marek A. (1947- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) Akcja "Wisła" (1947-1950) II wojna światowa (1939-1945) Polityka Polska Ukraina

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Historia

Operacja „Wisła” stanowiła ostatni akt dramatu zmagań, które ukraińscy nacjonaliści rozpoczęli w 1943 r., dokonując ludobójstwa Polaków na Wołyniu. Dążyli oni do opanowania części ziem Polski. To samo stanowisko zajmowali ukraińscy komuniści. OUN-UPA w walce z państwem polskim odniosły szereg sukcesów. Uciekając się do różnych metod, udało się im ograniczyć przesiedlenia ludności ukraińskiej na Ukrainę. Pozostali nadal jednak wspierali działania UPA, która czuła się bezkarna. Dla wszystkich stało się oczywiste, że bez całkowitego przesiedlenia Ukraińców i pozbawienia OUN-UPA zaplecza nie da się ustanowić trwałego pokoju w południowo-wschodniej Polsce. I właśnie ta operacja przeszła do historii jako powszechnie znana Akcja „Wisła”. Trzon książki stanowi zbiór analiz prof. dra hab. Władysława Filara, uznanego eksperta ds. stosunków polsko-ukraińskich i autora wielu publikacji z tego zakresu. Część druga zawiera relacje żołnierzy Wojska Polskiego, biorących udział w tamtych wydarzeniach. W części trzeciej czytelnik znajdzie sylwetki niektórych dowódców UPA i działaczy OUN, splamionych polską krwią i walczących o oderwanie od Polski tzw. Zakerzonia. Dla Ukraińców są to bohaterowie, dla Polaków ‒ niekoniecznie. Książka zawiera też bogaty zestaw zdjęć archiwalnych, obrazujących działalność OUN-UPA, udostępnionych przez Muzeum Historyczne w Sanoku oraz pochodzących z prywatnych zbiorów prof. Władysława Filara.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Dukla

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).083/.084 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Koprowski Marek A. (1947- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) Akcja "Wisła" (1947-1950) II wojna światowa (1939-1945) Polityka Polska Ukraina

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Historia

Na przełomie lat 1946-1947 sytuacja w południowo-wschodniej Polsce daleka była od stabilizacji. Wsie ukraińskie w dalszym ciągu stanowiły zaplecze UPA. Najgorzej było w Bieszczadach i na Pogórzu Przemyskim. Ocena Sztabu Generalnego WP była jednoznaczna: „[…] Na terenie powiatów przemyskiego, sanockiego i leskiego większość ludności ukraińskiej i mieszanej współpracuje z bandami UPA”. Ukraińcy stanowili na tych obszarach 85 proc. mieszkańców. Działaniom OUN-UPA sprzyjał górzysty, silnie zalesiony teren, słabo rozwinięte sieci dróg, a w zasadzie ich brak, a także mała liczba ośrodków miejskich i garnizonów wojskowych. UPA zbudowała tam sieć bunkrów, kryjówek, w których rozlokowano składy materiałowe oraz szpitale. Sotnie „Chrina”, „Bira” i „Stacha” czuły się tu jak prawowici gospodarze, nie bardzo przejmując się istnieniem państwa polskiego. Doraźne działania, podjęte przez grupę operacyjną oddziałów WP i KBW, nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. By skończyć z OUN-UPA, postanowiono połączyć zmasowaną operację przeciwko oddziałom UPA z przesiedleniem ludności ukraińskiej na Ziemie Zachodnie i Północne. W tym celu powołano Grupę Operacyjną „Wisła”. Historycy ukraińscy chcą wyizolować akcję „Wisła” z całego procesu dziejowego lat czterdziestych i stosunków polsko-ukraińskich. Nazywają ją „zbrodnią komunistyczną”, „czystką etniczną”, a nawet ludobójstwem. Twierdzą, jak pisze Roman Drozd, że „Ukraińców ukarano dlatego, że byli i chcieli być Ukraińcami”. Nie chcą za to przyznać, że ich pobratymcy wymordowali Polaków na Wołyniu tylko dlatego, że byli Polakami. Gen. Stefan Mossor, wybitny teoretyk sztuki wojennej, opracowując koncepcję operacji „Wisła”, brał pod uwagę doświadczenia II Rzeczypospolitej i praktykę Korpusu Obrony Pogranicza. Obowiązujące wtedy prawo zezwalało na wysiedlenie ze strefy przygranicznej każdego obywatela, którego władze uznały za „niepożądanego ze względu na bezpieczeństwo granic państwa”. Akcja „Wisła” miała zatem przedwojenną podstawę prawną. Z komunizmem nie miała ona nic wspólnego. Nie jest prawdą, że Polska, dokonując przesiedlenia Ukraińców, złamała prawo międzynarodowe. Mitem jest, że podczas akcji „Wisła” Wojsko Polskie zabiło kilka tysięcy osób. Mitologizacji uległ również obóz filtracyjny w Jaworznie, do którego kierowano Ukraińców i Łemków podejrzewanych o przynależność do OUN-UPA. Oceniając operację „Wisła”, zgodzić się trzeba natomiast, że w jednym przypadku popełniono błąd. Łemków Rusinów ze środkowej i zachodniej Łemkowszczyzny nie należało przesiedlać, ale otoczyć opieką. O tych wszystkich ważnych, a często pomijanych i kontrowersyjnych sprawach pisze w swej najnowszej książce Marek Koprowski. Szeroko ujęte konteksty i polemiki wzbogaca omówieniem praktycznie zapomnianej akcji „H-T” oraz biogramami największych ukraińskich zbrodniarzy.

Dlaczego doszło do Akcji "Wisła"? ; Branka z Łemkowszczyzny ; Komuniści ukraińscy nie chcieli dać Polsce Zakerzonia ; Zapomniana akcja H-T ; Fałszerstwo Historyków ; Odwet za śmierć generała? ; Wojsko Polskie przeciwko UPA. "Sanok to drugi Meksyk" ; "Jaworzno" stało się mitem ; Między Stalinem a Chruszczowem ; Skazani nie za nienawiść ; Ukraińscy zbrodniarze: Dowódca sotni wchodzącej w skład kurenia "Ren" - "Didyk" ; Dosięgła go sprawiedliwość - Roman Hrobelski ; "Jeszcze bardziej czerwony" - Jewhen Sztendera ; Okrutny i bezwzględny - Grzegorz Jankowski "Łastiwka" ; Pomógł zniszczyć UPA - Jarosław Hamiwka ; "Watażka spod Rawy Ruskej" - Grzegorz Mazur "Kałynowicz" ; Zakerzonie wrócił do Ukrainy? Wasyl Hałas ; Zaginął w czasie pościgu - Jarosław Kociołek "Kryłacz" ; Twórca ounowskiego okna na świat.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Dukla

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).083/.084 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Tak było w Bieszczadach : walki polsko-ukraińskie 1943-1948 / Grzegorz Motyka. - Warszawa : Oficyna Wydawnicza Volumen, 1999. - 551, [1] strona ; 23 cm.

(Historia Najnowsza)

Autor

Motyka Grzegorz (1967- ).

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) Akcja "Wisła" (1947-1950) II wojna światowa (1939-1945)

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Historia

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Dukla

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).082 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Motyka Grzegorz (1967- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Gerhard, Jan (1921-1971) Świerczewski, Karol (1897-1947) Żubryd, Antoni (1918-1946) Narodowe Siły Zbrojne. Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) Akcja "Wisła" (1947-1950) Podziemie polityczne i zbrojne (1944-1956) Polityka Bieszczady (góry) Ukraina

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Historia

1. Zamiast wstępu: Od Wołynia do akcji "Wisła" ; 2. "Łuny w Bieszczadach" Jana Gerharda a prawda historyczna ; 3. Obraz Ukraińca w literaturze Polski Ludowej ; 4. Ślady pazurów. Działalność Ukraińskiej Powstańczej Armii i jej likwidacja w Bieszczadach ; 5. Antoni Żubryd - bieszczadzki "Ogień" ; 6. Tajemnica śmierci generała "Waltera" ; 7. Kryptonim "Bieszczady". Zabójstwo Jana Gerharda ; 8. Zamiast zakończenia: Czy akcja "Wisła" była konieczna? Przymusowe wysiedlenia a likwidacja OUN i UPA.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Dukla

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).082 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Ojczyzna jabłek / Robert Nowakowski. - Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2021. - 399, [6] stron ; 20 cm.

Autor

Nowakowski Robert (1978- ).

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Akcja "Wisła" (1947-1950) Łemkowie Żydzi Bieszczady (góry)

Gatunek

Powieść historyczna

Rok 1945. Jelko mieszka w Polsce, wiosce, nad którą góruje cerkiew. Jak większość tutejszych, jest Bojkiem. Ma sześciu braci i kocha się w Ninie z sąsiedniej Bereźnicy Niżnej. Dziewczyna została wychowana po łemkowsku, chodzi do cerkwi, mówi po polsku. Ojciec Jelka ukrywa w ziemiance Mozesa, Żyda, który nie rozstaje się z oswojoną wiewiórką Veverke. Po ucieczce Niemców Mozes próbuje szukać swoich, ale dowiaduje się tylko, że "zniknęli". Tymczasem do bieszczadzkich dolin zbliżają się demony. Mają wiele twarzy: polskiego milicjanta, ukraińskiego nacjonalisty, sowieckiego żołnierza. Gdy się spotkają, nic już nie będzie jak kiedyś. Rozpoczyna się akcja "Wisła". Wygnani z domów, skazani na tułaczkę Jelko, Nina, Mozes i ich bliscy zostają rzuceni w przypadkowe miejsca na mapie nowej, powojennej Polski. Pamiętają, kim byli, ale nie wiedzą, kim są teraz. I nie mają pojęcia, kim powinni się stać. [Wydawnictwo Literackie, 2021]

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Dukla

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Akcja specjalna "Wisła" / Jan Pisuliński. - Wydanie 2, poprawione i uzupełnione. - Rzeszów : Wydawnictwo Libra PL, 2022. - 481, [2] strony, [72] strony tablic : faksymilia, fotografie, mapy (w tym kolorowe), portrety ; 25 cm.

Autor

Pisuliński Jan (1968- )

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Akcja "Wisła" (1947-1950) Podziemie polityczne i zbrojne (1944-1956) Ukraińcy Wojsko Wysiedlanie Polska Ukraina Województwo lubelskie (1944-1975) Województwo rzeszowskie (1945-1975)

Gatunek

Monografia

Dziedzina i ujęcie

Historia

Przez ponad dwa lata władze lekceważyły problem podziemia ukraińskiego. Dopiero wiosną 1947 roku, po rozprawieniu się z podziemiem polskim, zdecydowały się na skierowanie do południowo-wschodniej Polski ponad 20 tysięcy żołnierzy, nie licząc podporządkowanych dowództwu Grupy funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, milicji i innych służb. Pośpiesznie sformowana Grupa Operacyjna „Wisła” 20 kwietnia rozpoczęła w południowo-wschodnim krańcu Polski największą po wojnie operację, nazywaną w dokumentach tego okresu akcją specjalną „Wisła”. Jej celem była likwidacja podziemia ukraińskiego. Jednocześnie, na polecenie rządzących komunistów, przeprowadzono przymusowe przesiedlenie tamtejszej ludności ukraińskiej [i łemkowskiej] oraz rodzin mieszanych na poniemieckie tereny na północy i zachodzie kraju, również z obszarów, gdzie podziemie ukraińskie nie operowało. Do 31 lipca 1947 r. przesiedlono ponad 135 tysięcy osób, w tym wielu Polaków. Działania Grupy przeciwko podziemiu doprowadziły do jego znacznego osłabienia i w konsekwencji do demobilizacji. Kilka tysięcy osób umieszczono w Centralnym Obozie Pracy w Jaworznie. [Libra PL, 2022]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Dukla

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).083/.084 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Zostały tylko kamienie : akcja "Wisła" : wygnanie i powroty / Krzysztof Potaczała. - Warszawa : Wydawnictwo Prószyński Media, 2019. - 334, [2] strony, [8] stron tablic : fotografie, mapa ; 21 cm.

(Reportaż)

Autor

Potaczała Krzysztof

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Akcja "Wisła" (1947-1950) Bojkowie Łemkowie Pamięć zbiorowa Stosunki etniczne Wysiedlanie Polska

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia

Akcja "Wisła" to wciąż niezamknięty rozdział polskiej historii. Bolesny, drażliwy, niewygodny. Kwestią przymusowych wysiedleń Ukraińców z południowo-wschodniej Polski zajmowali się i wciąż zajmują uczeni, publicyści i politycy. Dlaczego zastosowano zbiorową odpowiedzialność wobec blisko stu pięćdziesięciu tysięcy obywateli polskich narodowości ukraińskiej? Nazwano ich bandytami, wrogami Polski Ludowej? Nawet tych, którzy mieli zaledwie kilka lat lub byli stojącymi nad grobem starcami? Reportaż Krzysztofa Potaczały ukazuje różne odcienie zbrojnego konfliktu ukraińsko-polskiego na rubieżach Rzeczypospolitej. Autor dotarł nie tylko do intrygujących dokumentów, lecz przede wszystkim do uczestników wydarzeń. Polacy i Ukraińcy - krewni i dawni sąsiedzi - byli milicjanci, funkcjonariusze aparatu bezpieczeństwa i żołnierze opowiadają, jak wyglądało wówczas ich życie i przed jakimi stawali wyborami. Zamieszczone w książce relacje stanowią niezwykłe świadectwo czasów bratobójczej wojny, pokazują, że żadna ze zwaśnionych stron nie miała czystych rąk. Operacja "Wisła" nie zakończyła się wraz z wypędzeniem na Ziemie Odzyskane Ukraińców i mieszanych rodzin ukraińsko-polskich - trwa w przekazywanej z pokolenia na pokolenie pamięci. To wspólna pamięć Polaków i Ukraińców, choć w dużej mierze rozumiana i odczuwana inaczej; nacechowana nieufnością, pretensją i niechęcią do wybaczenia win. Ale nadzieja na pojednanie nie gaśnie.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Dukla

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).083/.084 (1 egz.)